นายไชยา สะสมทรัพย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า ได้สั่งการให้ระบายข้าวในสต๊อครัฐบาลทั้งหมดตั้งแต่ปี 2547-2551 ประมาณ 5 ล้านตันข้าวสาร และมอบหมายให้องค์การคลังสินค้า (อคส.) เป็นผู้ดูแลการระบายข้าว โดยจะขอมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) หลังแถลงนโยบายรัฐบาลต่อสภานิติบัญญัติในวันที่ 8 ตุลาคมนี้ เพื่อตั้งคณะกรรมการพิจารณาราคาระบายข้าว และให้อคส.เป็นผู้ดำเนินการและโอนงานดูแลข้าวทั้งระบบให้กระทรวงพาณิชย์ ทั้งนี้ ได้กำหนดเงื่อนไขระบายข้าวแบบพ่วงข้าวเก่ากับใหม่ตามสัดส่วน 1/1 จะพิจารณาให้รายที่เสนอไม่ต่ำกว่าราคาต้นทุนรับจำนำ และเพื่อการส่งออกเท่านั้น ซึ่งไม่จำกัดผู้ซื้อว่าจะเป็นรายเดียว ซื้อยกล็อต หรือหลายรายพร้อมๆ กัน

"2 วันก่อนผมสั่งการให้เปิดขายข้าวและให้แจ้งผู้ส่งออกว่าใครสนใจก็ให้ยื่นเสนอปริมาณและราคามาได้เลย ไม่กลัวว่าจะเกิดข้อครหาหากมีใครขอซื้อยกล็อตและยอมขาดทุนเล็กน้อย เพราะต้องการเงินทุนกว่าแสนล้านบาทเพื่อใช้ในการเปิดรับจำนำข้าวเปลือกนาปีที่จะเปิดตั้งแต่วันที่ 16 ตุลาคมนี้ ซึ่งนายสุชาติ ธาดาธำรงเวช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังก็โทร.มาหารือว่าอยากให้ลดราคารับจำนำหรือลดปริมาณ เพราะรู้สึกห่วงต่อเงินที่จะใช้รับจำนำ ผมก็ยืนยันว่าเป็นมติ ครม.แล้ว"

นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า สมาคมฯยังไม่ได้รับหนังสือหรือติดต่อโดยตรงจากกระทรวงพาณิชย์ถึงการเปิดระบายข้าว อย่างไรก็ตาม จากการสอบถามสมาชิกผู้ส่งออกข้าวส่วนใหญ่ระบุว่ายังไม่สนใจ เพราะไม่เห็นแรงจูงใจในการซื้อข้าวรัฐ หากรัฐขายพ่วงข้าวเก่ากับใหม่ ราคาเฉลี่ยข้าวเปลือกตกตันละ 11,000 บาท ใกล้เคียงกับราคาตลาดในขณะนี้ จึงเห็นว่าซื้อในตลาดดีกว่า ได้ข้าวใหม่กว่าและไม่ต้องเพิ่มค่าใช้จ่ายการปรับปรุงคุณภาพข้าวและค่าขนส่ง แม้ราคาซื้อต่ำกว่าที่รัฐตั้งไว้ 20-30 เหรียญสหรัฐ/ตัน ก็ไม่คุ้มกับการแข่งขันส่งออกกับเวียดนามที่ยังขายราคาต่ำกว่าไทยตันละเกือบ 200 เหรียญ อีกทั้งตลาดส่งออกยังเงียบอยู่ ล่าสุดราคาข้าวในประเทศตกลงจากสัปดาห์ก่อน 50 บาท/กระสอบ หรือตันละ 500 บาท และแนวโน้มราคายังลดลง

นายชูเกียรติกล่าวว่า หากสมาคมมีโอกาสได้หารือกับนายกรัฐมนตรีจะเสนอให้ทบทวนราคารับจำนำข้าวเปลือกนาปี 2551/2552 เหลือ 11,000 บาท/ตัน จาก 14,000 บาท/ตัน และลดปริมาณรับจำนำจาก 8 ล้านตัน เหลือ 4 ล้านตัน เพื่อไม่เป็นการบิดเบือนตลาดและเป็นภาระต่องบประมาณของรัฐบาล

แหล่งข่าวในวงการค้าข้าว กล่าวว่า ค่อนข้างแปลกใจที่นายไชยาเลือกวิธีการเปิดเจรจากับผู้ซื้อรายตัวโดยตรง แทนการเปิดประมูลอย่างที่ปฏิบัติกันมา จึงกังวลถึงความโปร่งใส อาจเปิดช่องให้เอื้อประโยชน์จากเงื่อนไขที่แตกต่างกัน ซึ่งจะเป็นอุปสรรคต่อการระบายข้าวของรัฐได้ จากในอดีตกระทรวงพาณิชย์เคยขายยกล็อตให้กับบริษัทเพรซิเดนท์ ในราคาขาดทุนและยังไม่ได้ดำเนินการเอาผิดสัญญาการรับมอบข้าวจนถึงวันนี้ 

ที่มา มติชน