นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เปิดเผยว่า จากสถานการณ์ปี 2551 ที่ได้เกิดเหตุการณ์ทั่วโลกตื่นตระหนกวิกฤตการณ์ขาดแคลนข้าว เพราะหลายประเทศชะลอส่งออกเช่น อินเดีย เวียดนาม อียิปต์ จนทำให้ประเทศผู้นำเข้าข้าวเร่งซื้อข้าวจากประเทศไทย ซึ่งเป็นประเทศที่ส่งออกได้ตามภาวะปกติ เพื่อเก็บสต๊อกกระทั่งส่งผลให้ราคาข้าวได้ขยับสูงขึ้นเป็นประวัติการณ์ ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นตามมาพบว่าประเทศที่ไม่เคยนำเข้าข้าวจากไทยหรือนำเข้าเพียงเล็กน้อย ได้นำเข้าเพิ่มในอัตราที่สูงถึงระดับกว่า 1,000-10,000 %

ทั้งนี้จากการรวบรวมโดยสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย พบประเทศที่นำเข้าข้าวจากไทยเพิ่มเช่นประเทศลิเบีย ปี 2550 นำเข้าข้าวจากประเทศไทยเพียง 585 ตัน ปี 2551 นำเข้าเพิ่มเป็นจำนวนถึง 105,991 ตัน หรือเพิ่มขึ้น 18,018% โอมาน ปี 2550 นำเข้า 6,166 ตัน ปี 2551 นำเข้า 101,215 ตัน เพิ่ม 1,541.5% เซียราลีโอน ปี 2550 นำเข้า 5,326 ตัน ปี 2551 นำเข้า 96,171 ตัน เพิ่ม 1,705.8% กินี ปี 2550 นำเข้า 8,741 ตัน ปี 2551 นำเข้า 41,976 ตัน เพิ่ม 380% ซีเรีย ปี 2550 นำเข้า 11,974 ตัน ปี 2551 นำเข้า 40,291 ตัน เพิ่ม 236%

สาเหตุที่ประเทศเหล่านี้นำเข้าข้าวจากไทยเพิ่มขึ้น เพราะประเทศอียิปต์ซึ่งส่งออกข้าวไปประเทศดังกล่าวผลผลิตลดลงและได้ระงับส่งออก ประกอบกับประเทศดังกล่าวตื่นตระหนกเนื่องจากปีที่ผ่านมาหลายประเทศชะลอส่งออกข้าวและราคาข้าวตลาดโลกขยับสูงขึ้นอย่างมาก อย่างไรก็ดีหลังจากที่สถานการณ์ได้เข้าสู่ภาวะปกติแล้ว โอกาสที่ประเทศเหล่านั้นจะกลับมาซื้อข้าวจากประเทศไทยในระดับหลักหมื่นหลักแสนตันคงจะไม่มีให้เห็นกันง่ายๆ สำหรับปีที่ผ่านมาถือเป็นความโชคดีของประเทศไทย

สำหรับบริษัทส่งออกข้าวที่ได้รับโอกาสดีจากการหันมาสั่งซื้อของประเทศลิเบีย โอมาน เซียราลีโอน กินี และซีเรีย ได้แก่กลุ่มไทยมาพรรณ ซึ่งได้ออร์เดอร์ลิเบียเกือบทั้งหมดคือประมาณ 100,000 ตัน กลุ่มแสงทองค้าข้าว ได้ออร์เดอร์ประเทศโอมานเป็นหลักแสนตันเช่นเดียวกัน

นอกจากนี้จากการรวบรวมสถิติส่งออกข้าวของประเทศไทยปีที่ผ่านมาพบว่าประเทศที่นำเข้าข้าวจากไทยมาที่สุด 5 อันดับแรก ได้แก่ ไนจีเรีย เบนิน ซึ่งนำเข้าข้าวนึ่งเป็นส่วนใหญ่ ฟิลิปปินส์นำเข้าข้าวขาว แอฟริกาใต้ นำเข้าข้าวนึ่ง มาเลเซีย นำเข้าข้าวขาว ส่วนชนิดข้าวที่ไทยส่งออกมากและปริมาณยังเพิ่มขึ้นได้แก่ต้นข้าวขาวเพิ่มขึ้น 6.32 % ปลายข้าวขาวเพิ่มขึ้น 19.19% ต้นข้าวนึ่งเพิ่ม 28.64% ปลายข้าวนึ่งเพิ่ม 1,240 % ส่วนชนิดข้าวที่ส่งออกลดลงได้แก่ข้าวหอมมะลิทั้งต้นข้าวและปลายข้าว โดยต้นข้าวลดลง 3.30 % ปลายข้าวลดลง 33.12 % ข้าวหอมปทุมลดลงทั้งต้นข้าวและปลายข้าวเช่นเดียวกัน กล่าวคือต้นข้าวลดลง 32.25 % ปลายข้าวลดลง 19%

ส่วนประเทศที่นำเข้าข้าวจากไทยลดลง ได้แก่ เซเนกัล จีน อิหร่าน อินโดนีเซีย เกาหลีเหนือ สาเหตุเพราะอิหร่าน เกาหลีเหนือ มีปัญหาการชำระเงิน จีนผลิตได้เพียงพอบริโภคในประเทศประกอบกับข้าวไทยราคาแพง

นายชูเกียรติ กล่าวว่าสถานการณ์ราคาข้าวปีนี้ ต้องจับตาไปที่ประเทศอินเดียว่าจะมีการส่งออกข้าวขาวและข้าวนึ่งหรือไม่ จากที่หยุดส่งออกปีที่ผ่านมาและปีนี้เริ่มมีการส่งออกบ้างแต่จำนวนยังไม่มาก หากประเทศอินเดียเปิดตลาดข้าว2 ชนิดนี้ ซึ่งมีแนวโน้มสูงที่ขายออกมาในช่วงครึ่งหลังของปีจะส่งผลต่อความเคลื่อนไหวของราคาข้าว และจะกระทบต่อประเทศไทยค่อนข้างมาก เพราะเวลานี้ข้าวขาวไทยต้องแข่งกับเวียดนามที่ขายราคาถูกกว่าตันละเกือบ 200 ดอลลาร์สหรัฐฯ หากอินเดียปล่อยข้าวนึ่งออกมาเท่ากับไทยต้องเผชิญคู่แข่งรอบด้าน ขณะที่ข้าวหอมมะลิไปจีน เวลานี้จีนได้มีการพัฒนาพันธุ์ใหม่ๆ ออกมาทำให้สั่งซื้อจากไทยลดลงไปมาก

ที่มา ฐานเศรษฐกิจ