แหล่งข่าวจากคณะกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติ (กขช.) เปิดเผยถึงกรณีที่องค์การคลังสินค้า (อคส.) เสนอ กขช.เมื่อปลายสัปดาห์ที่แล้ว ให้เห็นชอบการประมูลสัญญาเช่าไซโลและเป็นตัวแทนขายข้าวให้แก่ อคส. ของบริษัท จีจีเอฟ (ประเทศไทย) จำกัด ว่า นายกอร์ปศักดิ์ สภาวสุ รองนายกรัฐมนตรี ตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับความไม่ชอบมาพากลของการประมูลสัญญาของบริษัทจีจีเอฟ และ อคส. ว่า เหตุใดสัญญาจึงมีระยะยาว 30 ปี และเหตุใดต้องให้บริษัทแห่งนี้ผูกขาดการขายข้าวของรัฐบาลถึง 2 ล้านตัน เมื่อนายกอร์ปศักดิ์สอบถามว่าได้เซ็นสัญญาแล้วหรือไม่ ตัวแทน อคส. ระบุว่า เซ็นสัญญาไปแล้ว โดยอ้างว่า อคส.ทำได้เหมือนกับที่ คชก.เคยดำเนินการมาแล้ว

อย่างไรก็ตาม เพื่อความรอบคอบ กขช. จึงมีมติมอบหมายให้อัยการและกระทรวงการคลังไปพิจารณาเบื้องต้นก่อนว่า การที่รัฐวิสาหกิจทำสัญญากับเอกชนเป็นระยะ 30 ปีถูกต้องหรือไม่ และให้เวลาในการพิจารณา 30 วัน ในขณะที่ความคิดเห็นส่วนตัวของนายกอร์ปศักดิ์มองว่าโครงการนี้ไม่เหมาะสมที่จะดำเนินการและน่าจะยกเลิกสัญญา

ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 30 ก.ค. 2552 อคส. ได้ออกประกาศเรื่อง การจัดหาไซโลเพื่อเก็บ รักษาข้าว โดยได้เปิดประมูลจำนวน 10 แห่งๆ ละ 2 แสนตัน รวมเป็นปริมาณ

2 ล้านตัน และบริษัท จีจีเอฟ ซึ่งเป็นบริษัทที่มีทุนจดทะเบียน 1 ล้านบาท และไม่เคยมีประวัติทำธุรกิจไซโลหรือสินค้าเกษตรมาก่อนชนะการประมูล และ อคส.ได้ลงนามสัญญาเช่าไซโลเป็นเวลา 30 ปี และให้สิทธิบริษัทนี้เป็นตัวแทนขายข้าวไทยจำนวน 2 ล้านตัน โดย อคส.ได้รับค่านายหน้าจากการขายข้าว 2%

โรงสีกังขาวาระซ่อนเร้น

นายปราโมทย์ วานิชชานนท์ นายกกิตติมศักดิ์สมาคมโรงสีข้าวไทย มองว่า โครงการนี้อาจมีวาระซ่อนเร้นและมีข้อสงสัยมากมาย เช่น ให้ อคส.ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจทำสัญญากับเอกชน ที่เป็นใครก็ไม่รู้และให้สิทธิในการขายข้าว 2 ล้านตัน เป็นเวลา 30 ปี เท่ากับเป็นการผูกขาดการค้าข้าวไทยถึง 2 ล้านตัน และเห็นว่าหากบริษัทจีจีเอฟ ต้องการซื้อข้าวจากไทย ก็สามารถสั่งซื้อจาก อคส.ซึ่งเป็นตัวแทนฝ่ายขายของรัฐได้ทันที ไม่ต้องทำเรื่องให้ยุ่งยาก

ส่วน อคส.จะเรียกเก็บค่าบริหารจัดการเท่าไรก็แล้วแต่ อคส.ซึ่งอาจมากกว่า 2% ก็ได้ เพราะวันนี้ตลาดข้าวเป็นตลาดเปิด เราสามารถขายข้าวให้ทุกประเทศได้ ไม่จำเป็นต้องให้เอกชนมาขายให้แทน

“บริษัทนี้มีทุนจดทะเบียนแค่ 1 ล้านบาท แต่สิทธิขายข้าวของรัฐได้ 2 ล้านตัน ถ้าคิดเป็นเงินก็ไม่ต่ำกว่า 3 หมื่นล้านบาท และผมขอถามว่าทำไม อคส. ต้องตั้งกลไกการซื้อให้สลับซับซ้อนอย่างนี้ ทั้งๆ ที่การขายข้าวไม่ใช่เรื่องที่ต้องทำให้ยุ่งยากขนาดนั้น อีกอย่างผมไม่เข้าใจว่าบริษัทที่มีทุนจดทะเบียนแค่ 1 ล้านบาท จะกล้าลงทุนสร้างไซโล ซึ่งเงินลงทุนไม่ต่ำกว่า 2 พันล้านบาท และไม่แน่ใจว่า อคส.จะเอาข้าวไปฝากหรือไม่ ขณะที่ปัจจุบันไซโลหรือโกดังเก็บข้าวที่มีอยู่สามารถเก็บข้าวได้ถึง 6-7 ล้านตัน จึงขอถามว่าจะไปสร้างเพิ่ม มันมีวาระซ่อนเร้นหรือไม่”นายปราโมทย์ระบุ

นอกจากนี้ หากว่า อคส.สามารถอนุมัติโครงการนี้ได้เอง แล้วเหตุใดจึงต้องนำเรื่องเสนอเข้าที่ประชุม กขช.ด้วย หรือ อคส.ต้องการอ้างมติของ กขช.เพื่อให้บริษัท แห่งนี้ได้รับสิทธิขายข้าวรัฐบาลจำนวน 2 ล้านตัน

กมธ.พบข้อพิรุธ 7 ประเด็นเช่าไซโล

แหล่งข่าวจาก กขช. ระบุว่า คณะกรรมาธิการพาณิชย์ฯ สภาผู้แทนราษฎร ได้ทำหนังสือถึงนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี เพื่อรับทราบข้อสังเกตของคณะกรรมาธิการฯ หลังได้เชิญตัวแทน อคส.เข้าชี้แจงเรื่องนี้ในวันที่ 12 พ.ย. ที่ผ่านมา โดยพบความผิดปกติถึง 7 ประเด็น ได้แก่

1. ความผิดปกติของการเช่าไซโลจากเอกชนน่าจะเข้าข่าย พ.ร.บ.ร่วมทุนฯ 2535 และการดำเนินการโครงการนี้เกี่ยวข้องกับเงินจำนวนมาก โดยบริษัทจะได้ค่าเช่า 41 บาทต่อเดือนต่อตัน หากมีการเช่าเก็บข้าวเต็มความจุ 2 ล้านตัน คิดเป็นค่าเช่า 82 ล้านบาทต่อเดือน หากเช่าปีละ 6 เดือน ค่าเช่าจะตกปีละ 492 ล้านบาท และหากเช่าเป็นเวลา 30 ปี ค่าเช่าจะสูงถึง 1.47 หมื่นล้านบาท

ขณะที่บริษัทจะมีรายได้จากการขายข้าวจำนวน 2 ล้านตันต่อปี ซึ่งมีมูลค่าถึง 3.5 หมื่นล้านบาทต่อปี หรือ 1.05 ล้านล้านบาท ในระยะเวลา 30 ปี ส่วน อคส.ได้ค่านายหน้าเพียง 2% หรือปีละ 700 ล้านบาท หรือ 2.1 หมื่นล้านบาทในระยะเวลา 30 ปี

2. เอกสารการประมูลโครงการนี้ไม่มีการกำหนดคุณสมบัติของผู้เข้าประมูล เพียงแต่เสนอแบบพิมพ์เขียวของไซโล คุณสมบัติทางกายภาพและเทคนิคของไซโลที่จะจัดตั้ง พร้อมแผนงานก่อสร้าง เป็นต้น ซึ่งมิได้เป็นไปตามบทบัญญัติในกฎกระทรวง เป็นผู้ค้ารายใหญ่กำหนดทิศทางราคาข้าว

3. ผู้ประกอบการส่งออกข้าวส่วนใหญ่ไม่ทราบข่าวการประมูล และผู้ที่ทราบไม่สามารถเตรียมการได้ทัน นอกจากนี้ การที่บริษัทจีจีเอฟเป็นตัวแทนขายข้าวไทย 2 ล้านตัน จะทำให้บริษัทเป็นผู้ค้าข้าวรายใหญ่ของโลกทันที ซึ่งส่งผลกระทบต่อการกำหนดราคาข้าวไทยและในตลาดโลกได้ โดยเฉพาะข้าวหอมมะลิ รวมทั้งจากการตรวจสอบพบว่ามีสัดส่วนผู้ถือหุ้นต่างชาติ 49% และพิจารณาโครงสร้างบริษัทแล้วน่าสงสัยว่าเข้าข่ายการถือหุ้นแทนหรือ “นอมินี”

4. กรรมการบริษัทจีจีเอฟ ไม่ใช่ผู้ที่มีประสบการณ์ในอุตสาหกรรมนี้ เช่น บางคนเป็นอาจารย์คณะสัตวแพทย์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีมหานคร ประธานคณะกรรมการการศึกษาโรงเรียนประชาราษฎร์อุปถัมภ์วิทยา ผู้บริหารโรงเรียนมีฟ้า สาขางามวงศ์วาน โดยเฉพาะนายเจสัน ลิม ชาวสหรัฐ ซึ่งเป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่รายหนึ่งของบริษัทก็ไม่เป็นที่รู้จักในวงการค้าข้าวหรือทำไซโล

5. ในช่วงที่มีการเปิดประมูล (30 ก.ค.-5 ส.ค.) หนังสือบริคณห์ของบริษัทจีจีเอฟ ไม่ได้มีการกำหนดวัตถุประสงค์ในกิจการให้เช่าไซโล แต่บริษัทได้เพิ่มวัตถุประสงค์ภายหลังวันที่ 10 ส.ค. 2552 หลังชนะการประมูลแล้ว

กังขานอมินีมาเลเซียขายข้าวไทย

6. บริษัท จีจีเอฟ (ประเทศไทย) จำกัด มีความสัมพันธ์กับกลุ่มจีจีเอฟของมาเลเซีย โดยผู้จัดการบริษัท ให้สัมภาษณ์หนังสือพิมพ์เบอนาม่า โดยระบุว่าบริษัท จีจีเอฟ (ประเทศไทย) จำกัด เป็นบริษัทร่วมทุนไทย-มาเลเซีย ได้ทำสัญญามูลค่า 200 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในการก่อสร้างไซโล 400 แห่ง ใน 10 จังหวัดของประเทศไทย และอ้างว่าได้รับมอบอำนาจ ในการเป็นตัวแทนขายข้าวของรัฐบาลไทยอย่างเป็นทางการ ซึ่งพฤติกรรมเช่นนี้เป็นการตอกย้ำว่ามีความเป็นได้ที่มีการถือหุ้นแทนหรือนอมินี

7. ตามประกาศประมูลของ อคส.ระบุเพียงการประมูลเปิดเช่าไซโลเท่านั้น มิได้ระบุถึงการเป็นตัวแทนขายข้าว เพราะหากเป็นเช่นนั้นเอกชนไทยจะสนใจเข้าประมูลจำนวนมาก

“ข้อสังเกตเหล่านี้ชี้ให้เห็นถึงความผิดปกติของการเปิดประมูลเช่าไซโล และการตั้งผู้ชนะการประมูลให้เป็นนายหน้าขายข้าวไทย ซึ่งสัญญานี้อาจสร้างความเสียหายต่อการค้าข้าวไทย กระทบต่อภาพลักษณ์รัฐบาลรุนแรง อีกทั้งยังกระทบต่อความมั่นคงเศรษฐกิจโดยรวม ดังนั้น คณะกรรมาธิการพาณิชย์ฯ จึงขอให้มีการตรวจสอบเรื่องนี้ให้ถูกต้องและแก้ไข” แหล่งข่าวระบุ

ที่มา กรุงเทพธุรกิจ