สถาบันวิจัยข้าวระหว่างประเทศ (อีร์รี) ออกรายงานเตือน ว่า ราคาข้าวอาจจะหวนกลับไปทะยานขึ้นสูงสุดเป็นประวัติการณ์ เท่ากับระดับปีก่อน และโลกอาจจะได้เห็นภาวะขาดแคลนอาหารรอบใหม่ หากไม่มีการลงทุนใหม่ๆ เพื่อเพิ่มกำลังการผลิตข้าว

"ราคาข้าวกำลังไต่ระดับขึ้นไปเทียบเท่ากับปีที่แล้วอีกครั้ง และทำสถิติปรับตัวเพิ่มขึ้นสูงสุดเป็นประวัติการณ์ จนจุดชนวนไปสู่ปัญหาความวุ่นวายต่างๆ ในสังคมตามมา ขณะที่ความสามารถด้านการผลิตข้าว จะต้องเพิ่มขึ้นรองรับความต้องการบริโภคข้าวที่เพิ่มขึ้น" นายโรเบิร์ต ซีกเลอร์ ผู้อำนวยการอีร์รีกล่าว

ทั้งนี้ ข้อมูลของกระทรวงเกษตรของสหรัฐ ระบุว่า ผลผลิตข้าวทั่วโลกยังคงอยู่ในระดับต่ำ ตามหลังปริมาณความต้องการบริโภค และคาดว่าการบริโภคข้าวที่เพิ่มขึ้น จะทำให้สต็อกข้าวทั่วโลกลดลงประมาณ 41% เหลือเพียง 85.9 ล้านตัน ในช่วงปี 2552/2553

ที่ผ่านมา ราคาข้าวตลาดล่วงหน้าปรับตัวเพิ่มขึ้น 37%จากระดับ 11.195 ดอลลาร์ต่อ 100 ปอนด์ ในตลาดค้าข้าวชิคาโก (ซีบีที) ด้วยความวิตกกังวลว่าอินเดีย ซึ่งถือเป็นผู้บริโภค และผู้ปลูกข้าวรายใหญ่สุดอันดับสองของโลก กำลังเผชิญหน้ากับปัญหาผลผลิต

ตลาดเอเชียหนุนราคาตลาดโลกทะยาน

ราคาข้าวเปลือกในตลาดล่วงหน้าซีบีที ปิดทะยานขึ้นเมื่อวันอังคาร (24 พ.ย.) เพราะได้รับแรงหนุนจากความแข็งแกร่งของราคาข้าวในตลาดเอเชีย โดยสัญญาซื้อขายข้าวส่งมอบเดือน ม.ค.ปิดบวกขึ้น 4.5 เซนต์ สู่ 15.275 ดอลลาร์ต่อซีดับเบิลยูที (100 ปอนด์ หรือ 45.36 กก.) โดยได้รับแรงหนุนบางส่วนจากความอ่อนแอของดอลลาร์ ซึ่งเคลื่อนตัวใกล้จุดต่ำสุดรอบ 6 สัปดาห์เทียบเยน

มีแนวโน้มว่า ราคาข้าวไทย อาจทะยานขึ้นต่อไป หลังจากรัฐบาลฟิลิปปินส์เปิดประมูลข้าว โดยราคาข้าวไทยพุ่งขึ้นมาแล้วเกือบ 9% นับตั้งแต่ฟิลิปปินส์เปิดประมูล เพื่อนำเข้าข้าวครั้งแรกในเดือน ต.ค. แม้ไทยมีแนวโน้มได้ส่วนแบ่งตลาดเพียงเล็กน้อย จากการนำเข้า 1.8 ล้านตันของฟิลิปปินส์ แต่ความต้องการของฟิลิปปินส์และอินเดียผลิตข้าวลดลง ก็เป็นปัจจัยหนุนราคาข้าวไทยให้ทะยานขึ้น

นายซีกเลอร์ กล่าวว่า ถ้าไม่มีการลงทุนใหม่ๆ เกิดขึ้นในด้านการเกษตรทั่วโลก ก็จะได้เห็นการทะยานขึ้นรอบใหม่ของราคาข้าวในตลาดโลก และอาจจะได้เห็นปัญหาความวุ่นวายในสังคมตามมาเพราะผลพวงของวิกฤติราคาข้าว ตลอดจนปัญหาการขาดแคลนข้าว

ผู้ค้าข้าววอนรัฐเบรกราคา

นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เปิดเผยว่า ราคาส่งออกข้าวในสัปดาห์นี้ ปรับตัวเพิ่มขึ้นอีก โดยมีปัจจัยจากชาวนาเริ่มเก็บข้าวไว้ เพื่อรอเวลาให้ราคาขึ้นสูงสุด ก่อนจะนำมาขาย และปัจจัยราคาข้าวในประเทศปรับตัวเพิ่มขึ้น ในทิศทางเดียวกัน ส่วนปัจจัยค่าเงินบาทสัปดาห์นี้ไม่น่าห่วงเพราะอ่อนค่าลงมาเล็กน้อย โดยคำนวณราคาที่ 33.10 บาทต่อดอลลาร์ อ่อนค่ากว่าสัปดาห์ก่อนที่คำนวณอยู่ที่ 33 บาทต่อดอลลาร์

ราคาข้าวที่เพิ่มสูงขึ้นส่งผลต่อตลาดส่งออกข้าว เนื่องจากผู้ซื้อเริ่มไม่แน่ใจเสถียรภาพราคา เพราะช่วงนี้เป็นช่วงที่ผลผลิตออกสู่ตลาด แต่ราคากลับเพิ่มขึ้น ฝ่ายผู้ซื้อจึงชะลอการสั่งซื้อ ยกเว้นกลุ่มนำเข้าข้าวหอมมะลิ ที่มีกำหนดสั่งซื้อและส่งมอบสินค้าให้ทันช่วงเทศกาลตรุษจีน ด้านผู้ขายไม่สามารถหาซื้อข้าวในตลาดได้ จึงไม่กล้ารับคำสั่งซื้อ เนื่องจากก่อนหน้านี้ มีผู้ส่งออกบางส่วนที่รับออเดอร์ข้าวหอมมะลิไว้ ในราคาเฉลี่ยประมาณตันละ 800 ดอลลาร์ แต่ปัจจุบันราคาขึ้นไปสูงกว่าตันละ 1,000 ดอลลาร์แล้ว

"ตอนนี้ตลาดรอคอยและจับตามองอย่างใกล้ชิด (เวตแอนด์ซี) เพราะผู้ซื้อเอง ก็กังขาว่าผลผลิตข้าวกำลังออก แต่ทำไมราคาขึ้น ขณะที่ชาวนาก็เก็บข้าวไว้ตามการพีอาร์ของรัฐ ที่ว่าข้าวจะขึ้นราคาสูงไปอีก ทำให้ตอนนี้ตลาดไม่มีสินค้าเหลือให้ซื้อ" นายชูเกียรติกล่าว

ราคาขึ้นแรงหวั่นไร้เสถียรภาพ

นายชูเกียรติ กล่าวว่า สถานการณ์ขณะนี้มีการปรับตัวสูงขึ้นของราคาค่อนข้างรุนแรง หากปล่อยให้เป็นเช่นนี้ เมื่อสถานการณ์เปลี่ยน อาทิเช่น กรณีอินเดียถ้าเห็นว่าราคาสูงเกินรับได้ ก็อาจชะลอแผนนำเข้าข้าวจากเดิมที่กำหนดไว้ที่ 2 ล้านตันออกไปก่อน ขณะที่การนำเข้าจากประเทศอื่นๆ ก็เป็นแผนนำเข้าที่ดำเนินการอยู่แล้วทุกปี คงมีแต่ฟิลิปปินส์ที่แสดงความชัดเจน ต้องการนำเข้าข้าวอย่างน้อย 6-8 แสนตันในช่วงนี้

"ราคาที่สูงเกินไปอาจทำให้เสียลูกค้า และมีความเป็นไปได้ว่า หากราคาเพิ่มสูงขึ้นมากและรวดเร็ว เมื่อราคาปรับตัวลดลงจะรุนแรง จะส่งผลกระทบต่อระบบการค้า ซึ่งเคยเกิดขึ้นเมื่อปี 2550 ที่เมื่อราคากลับมาลดต่ำลง ผู้ซื้อปฏิเสธการรับมอบข้าว เพราะมีทางเลือกอื่นที่ดีกว่า และความเสียหาย จากส่วนต่างราคาในสต็อกกับราคาตลาดที่ผู้ขายเก็บไว้ในแต่ละรายถืออยู่"

แนะระบายล็อตเล็กชะลอราคา

แนวทางดูแลเสถียรภาพราคาข้าวรัฐ ควรดำเนินการไม่ให้ราคาสูงจนเกินไป และไม่ให้ราคาต่ำจนเกินไป ซึ่งช่วงเวลาขณะนี้เหมาะสม ที่จะเข้ามาระบายข้าวในสต็อก เพื่อลดความร้อนแรงของราคา โดยกำหนดระบายเป็นล็อตเล็กๆ การขายในช่วงราคาขาขึ้นไม่น่าจะเกิดความเสียหาย เพราะหากรอให้ราคาสูงสุด และปล่อยสินค้าในคราวเดียว ตลาดจะได้รับผลกระทบทำให้ราคาลดต่ำลงอย่างรุนแรง

นายชูเกียรติ กล่าวอีกว่า ในวันที่ 1 ธ.ค.นี้ ที่ฟิลิปปินส์จะเปิดประมูลรับซื้อข้าวจากประเทศต่างๆ ปริมาณ 6 แสนตันนั้น จะเป็นตัวแปรสำคัญต่อราคาข้าวในเดือนหน้า เนื่องจากฟิลิปปินส์กำหนดงบประมาณซื้อข้าว 25% ครั้งนี้ไว้ที่ตันละ 530 ดอลลาร์ (ราคาสินค้าบวกค่าขนส่งและประกันภัย) ซึ่งต่ำกว่าราคาส่งออก ณ ท่าเรือกรุงเทพ หรือเอฟโอบี ที่เฉลี่ยตันละ 400-450 ดอลลาร์ ทำให้ตลาดจะจับตาดูว่ารัฐบาลฟิลิปปินส์ จะดำเนินการอย่างไร ระหว่างเพิ่มราคารับซื้อ หรือลดปริมาณรับซื้อ

โรงสีค้านระบายข้าวรัฐหวั่นฉุดราคา

นายชาญชัย รักษ์ธนานนท์ นายกสมาคมโรงสีข้าวไทย กล่าวว่า ราคาข้าวในประเทศเป็นทิศทางเดียวกับราคาส่งออก ที่ยังคงปรับตัวสูงขึ้นต่อเนื่อง โดยเฉพาะข้าวหอมมะลิ ที่ขณะนี้ไม่สามารถหาซื้อได้ในท้องตลาดแล้ว ทั้งที่โรงสีส่วนใหญ่มีสต็อกยังไม่ถึง 20% ของปริมาณจัดเก็บที่มีอยู่ ทั้งนี้ เชื่อว่าราคาอ้างอิงที่จะประกาศในสัปดาห์หน้า จะมีทิศทางเป็นบวก จากสาเหตุราคาตลาดที่เพิ่มขึ้น และปริมาณผลผลิตที่ออกสู่ตลาดลดลง 30%

อย่างไรก็ตาม เชื่อว่าทิศทางราคาจะสูงขึ้นต่อเนื่อง และไม่เห็นด้วยหากรัฐจะระบายสต็อกขณะนี้ เพราะจะทำให้ราคาลดลง ซึ่งส่งผลต่อรายได้ชาวนาโดยตรง เนื่องจากขณะนี้ แม้ภาพรวมราคาข้าวจะสูงขึ้น แต่ปริมาณผลผลิตที่ลดลง ทำให้ต้นทุนเฉลี่ยต่อไร่สูงขึ้น ส่งผลให้รายได้ชาวนาไม่ได้สูงอย่างที่คาดคิด

รายงานข่าวจากสมาคมผู้ส่งออกข้าว แจ้งว่า ราคา ณ 25 พ.ย. 2552 ข้าวหอมมะลิ 08/09 ตันละ 1,097 ดอลลาร์ ลดลงจากสัปดาห์ก่อน ที่ตันละ 1,100 ดอลลาร์ ข้าวหอมปทุมธานี ตันละ 766 ดอลลาร์ ลดลงจาก ตันละ 770 ดอลลาร์ ข้าวขาว 100% ชั้น 2 ตันละ 590 ดอลลาร์ เพิ่มขึ้นจากตันละ 561 ดอลลาร์ ข้าวขาว 5% ตันละ 559 ดอลลาร์ เพิ่มขึ้นจาก 529 ดอลลาร์ ข้าวขาว 25% ตันละ 466 ดอลลาร์ เพิ่มขึ้นจาก ตันละ 445 ดอลลาร์ ข้าวนึ่ง 100% ตันละ 605 ดอลลาร์ เพิ่มขึ้นจาก 592 ดอลลาร์

ที่มา กรุงเทพธุรกิจ