ผศ.เหรียญทอง สิงห์จานุสงค์ ภาควิชาอุตสาหกรรมเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยนเรศวร (มน.) วิจัยพัฒนาสูตรสารสกัดใบเตยสำหรับเพิ่มความหอมให้ข้าวเจ้าพันธุ์ชัยนาท1 และพิษณุโลก2 หลังการหุงสุก ความหอมดังกล่าวใกล้เคียงกับข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ราคาแพงและผู้บริโภคนิยมสูงทั้งในประเทศและต่างประเทศ

องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยคือ กระบวนการกลั่นใบเตยให้ได้สีใส ปราศจากการใช้สารเคมีสังเคราะห์ รวมถึงเทคนิคการเติมสารสกัดลงในข้าวที่กำลังหุง ทั้งเรื่องของเวลาและปริมาณที่เหมาะสม รวมถึงศึกษาการเปลี่ยนแปลงความเข้มของกลิ่นใบเตยในข้าวหลังการหุง ด้วยวิธีการเก็บรักษาในถุงพลาสติก และกล่องพลาสติกที่เข้าไมโครเวฟได้นาน 12 ชั่วโมง โดยการแช่ตู้เย็นแล้วนำออกมาอุ่นทุก 1 ชั่วโมง พบว่าความหอมลดลงเมื่อระยะเวลาการเก็บรักษานานขึ้น

"ใบเตยมีสารให้ความหอมชื่อ 2-acetyl pyrazine เหมือนกับข้าวหอมมะลิ แต่การเติมใบเตยลงไปโดยตรงขณะหุง จะทำให้ข้าวมีกลิ่นอื่นปะปนนอกจากความหอม เช่น กลิ่นเขียวของพืช ข้าวขาวเปลี่ยนเป็นสีเขียวเข้มเกินต้องการ ไม่ถูกใจผู้บริโภคบางคน"

โครงการวิจัยปรับปรุงกลิ่นหลังการหุงต้มของข้าวพันธุ์ชัยนาท1 และพิษณุโลก 2 แล้วเสร็จในปี 2552 โดยทุนสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยนเรศวร 3 แสนบาท เป้าหมายเพื่อให้คนไทยบริโภคข้าวราคาถูกแต่อร่อย ส่วนเหตุที่เลือกข้าวเจ้าสองพันธุ์ดังกล่าวในการศึกษา เพราะปลูกและบริโภคกันมากในเขตภาคเหนือตอนล่าง แต่มีเนื้อสัมผัสที่แข็งและขาดความหอม

ล่าสุดทีมวิจัยอยู่ระหว่างปรับปรุงเนื้อสัมผัสให้ข้าวมีความนุ่มและเหนียวยิ่งขึ้น คาดจะรู้ผลก่อนสิ้นปีนี้ จากนั้นจะทดสอบนำผลวิจัยทั้งสองโครงการมาทดสอบร่วมกัน ก่อนจะผลักดันสู่เชิงพาณิชย์ต่อไปในอนาคต

"งานวิจัยนี้กว่าจะสำเร็จ เราต้องเสียเงินไปกับการซื้อสารเคมีและจ้างวิเคราะห์ผลการทดสอบ หากเป็นหน่วยบริการทดสอบของรัฐ ราคาถูกก็จริงแต่ต้องใช้เวลารอผลนาน เพราะผู้ใช้บริการเยอะ ส่วนบริการจากแล็บเอกชนก็จะเพิ่มค่าใช้จ่ายเป็นเท่าตัว อีกหนึ่งความยากที่พบในการวิจัยคือ การหาพันธุ์ข้าวบริสุทธิ์ปราศจากการปนเปื้อนจากข้าวพันธุ์อื่น ซึ่งได้รับความอนุเคราะห์จากศูนย์วิจัยข้าวหลายแห่งด้วยกัน" นักวิจัย กล่าว

ทั้งนี้ โครงการวิจัยปรับปรุงกลิ่นข้าวฯ ได้รับรางวัลการนำเสนอผลงานวิจัยยอดเยี่ยม จากการประชุมวิชาการระดับนานาชาติ ที่นำเสนอเกี่ยวกับเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาชนบทอย่างยั่งยืน หรือ The 3rd Technology and Innovation for Sustainable Development International Conference ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อเร็วๆ นี้

ที่มา กรุงเทพธุรกิจ