ศูนย์วิจัยกสิกรไทยเปิดตัว “ดัชนีราคาข้าว” (KR Price Index : Rice) เป็นครั้งแรกของประเทศไทย โดยดัชนีราคาข้าวนี้มีจุดเด่น คือ เป็นการคำนวณถ่วงน้ำหนักตามประเภทข้าว ซึ่งจะสะท้อนภาวะตลาดข้าวได้ชัดเจนขึ้น ดัชนีครอบคลุมตลอดทั้ง Supply Chain ของข้าว ตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ โดยจะประกอบไปด้วยดัชนีราคาเกษตรกรขายได้ ดัชนีราคาขายส่งหน้าโรงสี ดัชนีราคาส่งออก และดัชนีราคาเมื่อเทียบกับประเทศคู่แข่งสำคัญ ทำให้ได้ภาพครอบคลุมครบถ้วน นอกจากนี้ ยังเป็นการจัดรวบรวมข้อมูลราคาข้าวอย่างเป็นระบบ ทำให้สามารถศึกษาสถานการณ์ข้าวย้อนหลังได้ โดยการคำนวณดัชนีทั้งหมดนั้นใช้ปี 2548 เป็นปีฐาน โดยการเปิดตัวดัชนีราคาข้าวในครั้งนี้ มีการสรุปสถานการณ์ข้าวในเดือนตุลาคม 2553 พร้อมทั้งการคาดการณ์สถานการณ์ราคาข้าวในช่วงที่เหลือของปี 2553 และแนวโน้มปี 2554

ศูนย์วิจัยกสิกรไทยรายงานว่าในเดือนตุลาคม 2553 ภาวะอากาศที่แปรปรวนสร้างความเสียหายให้กับทั้งประเทศผู้ผลิตข้าว โดยเฉพาะปากีสถานและจีน และผู้นำเข้าข้าว โดยเฉพาะฟิลิปปินส์และอินโดนีเซีย ส่งผลให้ปริมาณผลผลิตข้าวในตลาดโลกมีจำกัด ในขณะที่ความต้องการข้าวมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ผลักดันให้ราคาข้าวในตลาดโลกขยับเพิ่มขึ้น โดยดัชนีราคาข้าวในเดือนตุลาคม 2553 และคาดการณ์ปี 2553 แสดงในตารางข้างล่างนี้ 

ส่วนดัชนีราคาข้าวส่งออกของไทย เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศคู่แข่งสำคัญ คือ เวียดนามและสหรัฐฯ สำหรับในเดือนตุลาคม สถานะการแข่งขันของข้าวไทยดีขึ้น ราคาข้าวของเวียดนามขยับขึ้นมาใกล้เคียง หรือสูงกว่าข้าวไทยในบางข่วง เพราะเวียดนามปรับขึ้นราคาส่งออกข้าวขั้นต่ำ

ส่วนแนวโน้มราคาข้าวในช่วงที่เหลือของปี 2553 นั้น คาดว่า ราคาในตลาดโลกยังคงมีแนวโน้มปรับขึ้น โดยได้รับแรงหนุนจากความต้องการข้าวในตลาดโลก และผลจากสภาพอากาศที่แปรปรวน ซึ่งอาจทำให้ปริมาณการผลิตข้าวลดลง และส่งผลต่อเนื่องให้ราคาข้าวไทยมีแนวโน้มปรับขึ้นเช่นกัน

สำหรับแนวโน้มสถานการณ์ข้าวในปี 2554 ศูนย์วิจัยกสิกรไทยคาดการณ์ว่า ราคาข้าวของไทยยังขยับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องถึงช่วงไตรมาสแรกปี 2554 หลังจากนั้นต้องรอดูปริมาณผลผลิตข้าวนาปรัง ซึ่งคาดว่าจะมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างมาก ส่วนหนึ่งเนื่องจากการปลูกชดเชยข้าวนาปีที่เสียหายจากภาวะน้ำท่วม โดยจะกระทบต่อราคาข้าวขาว แต่คาดว่าราคาข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียวยังอยู่ในเกณฑ์สูงต่อเนื่องทั้งปี 2554 ส่วนปัจจัยที่ยังต้องจับตามอง คือ ผลผลิตข้าวของเวียดนามซึ่งจะกระทบภาวะการแข่งขันในการส่งออกข้าวในตลาดโลก และการตัดสินใจของอินเดียว่าจะกลับเข้ามาเป็นผู้ส่งออกข้าวหรือไม่หลังจากที่อินเดียประกาศงดการส่งออกข้าวขาวมาตั้งแต่ปี 2551/52 ในกรณีที่อินเดียกลับเข้าตลาดจะส่งผลกระทบต่อการส่งออกข้าวนึ่งของไทย และส่งผลกระทบให้ราคาข้าวในประเทศไทยมีความผันผวนมากขึ้น

ที่มา สำนักข่าวอินโฟเควสท์ (IQ)