นางพรทิวา นาคาศัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยกับ "ประชาชาติธุรกิจ" ว่า ขณะนี้ได้พิจารณา "ยกเลิก" การจำหน่ายข้าวสารในสต๊อกของรัฐบาลปริมาณ 1.9 ล้านตันให้กับบริษัท เอ็มที เซ็นเตอร์เทรด จำกัดแล้ว โดยในสัปดาห์หน้าจะสั่งการให้คณะทำงานดำเนินการระบายข้าวสาร ซึ่งมีนายมนัส สร้อยพลอย อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศเป็นประธาน แจ้งไปยังบริษัทเอ็มที เซ็นเตอร์เทรดต่อไป

สำหรับสาเหตุที่พิจารณายกเลิกการจำหน่ายข้าวสารที่ให้กับบริษัทเอ็มทีฯนั้น นางพรทิวาให้เหตุผลว่า นับตั้งแต่นายไตรรงค์ สุวรรณคีรี รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะรองประธานคณะกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติ (กขช.) พิจารณาอนุมัติจำหน่ายข้าวสารให้บริษัทตั้งแต่ปลายเดือนกันยายนจนถึงขณะนี้ ปรากฏบริษัทเอ็มทีฯยังไม่ได้ลงนามทำสัญญาซื้อขายข้าวกับองค์การคลังสินค้า/องค์การตลาดเพื่อเกษตรกรได้ แถมยังทำหนังสือมาขอให้ขยายระยะเวลาการรับมอบข้าวจากเดิม 150 วันเป็น 18 เดือน ซึ่งถือว่าเป็นระยะเวลาที่ยาวนานเกินไป

"หลังจากนี้คงต้องเปิดให้มีการเสนอซื้อข้าวสารในสต๊อกรัฐบาลใหม่อีกครั้ง เพื่อให้เป็นไปตามมติ กขช.เดิมที่ให้ระบายข้าวไปจนถึงเดือนพฤศจิกายนนี้ โดยเกณฑ์ใหม่ก็ควรต้องยึดกรอบระยะเวลาและยังต้องยึดในเรื่องเกณฑ์ราคากลางที่กำหนดไว้เป็นหลักการพื้นฐาน ผู้ส่งออกข้าวแต่ละรายจะต้องพิจารณาศักยภาพตัวเองว่า สามารถรับมอบข้าวได้ตามกรอบเวลาที่กำหนดไว้หรือไม่ ควรจะเสนอซื้อเท่าไหร่ แต่ทางบริษัทเอ็มทีฯก็ยังมีสิทธิ์จะเสนอซื้อข้าวเข้ามาใหม่ เพราะเป็นการเปิดขายข้าวแบบเสรี แต่ต้องยึดตามหลักเกณฑ์ข้างต้น" นางพรทิวากล่าว

อย่างไรก็ตาม กระทรวงพาณิชย์ไม่ได้กังวลว่าการระบายข้าวในสต๊อกที่จะล่าช้าออกไปจนถึงกลางเดือนพฤศจิกายนนั้น จะส่งผลกระทบต่อผลผลิตข้าวฤดูกาลใหม่ เพราะพื้นที่ปลูกข้าวบางพื้นที่ปลูกช้ากว่าปกติราว 1 เดือน อีกทั้งในขณะนี้กระทรวงพาณิชย์ได้เตรียมแนวทางระบายข้าวด้วยวิธีอื่น ๆ ควบคู่กันไปด้วย โดยเฉพาะวิธีการเจรจาขายข้าวในสต๊อกรัฐบาลกับรัฐบาล (จีทูจี) ที่ได้รับการติดต่อซื้อข้าวกับรัฐบาลประเทศต่าง ๆ เข้ามาก่อนหน้านี้ สำหรับราคาอาจจะต้องกำหนดราคามิตรภาพ ส่วนปริมาณก็มีจำนวนมาก คาดว่าจะได้ข้อสรุปเร็ว ๆ นี้ ในภาพรวมจะยังสามารถส่งออกข้าวได้ตามเป้าหมายคือ 8.5 ล้านตัน

"ขณะนี้พื้นที่ 30-40 จังหวัดประสบปัญหาน้ำท่วม ในบางจังหวัดเป็นพื้นที่ตั้งคลังจัดเก็บสินค้าเกษตรในสต๊อกรัฐบาล ล่าสุดได้รับรายงานว่า มีสต๊อกข้าวรัฐบาลในคลัง จ.นครสวรรค์ได้รับความเสียหายราว 30,000 กระสอบ แต่โดยปกติจะมีการทำประกันน้ำท่วมอยู่แล้วต้องรอผลสรุปอีกครั้ง" นางพรทิวากล่าว

ทั้งนี้การขายข้าวในสต๊อกรัฐบาล จำนวน 1.9 ล้านตัน ให้กับบริษัทเอ็มที เซ็นเตอร์เทรด ในเครือเม้งไต๋จาก อ.ม่วงสามสิบ จ.อุบลราชธานี ได้รับการวิพากษ์วิจารณ์ถึงความไม่โปร่งใสในกระบวนการขายข้าวมาก ไล่มาตั้งแต่การขายข้าวโดยไม่มีการเปิดประมูลเป็นการทั่วไป จนได้รับการร้องเรียนจากสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยขอโอกาสให้สมาชิกได้รับข่าวสารในการเปิดซื้อข้าวของรัฐบาลบ้าง

จนกระทั่งถึงการขายข้าวจำนวน 1.9 ล้านตันให้กับบริษัทโนเนมอย่างบริษัทเอ็มทีฯที่มีสถานที่ตั้งบริษัทเป็นร้านขายโจ๊กอยู่ที่รัชดา และไม่มีร่องรอยของการเป็นผู้ค้าข้าวมาก่อน ไม่มีการตรวจสอบความสามารถและความน่าเชื่อถือของบริษัทที่ว่า จะสามารถรับมอบข้าวสารที่ซื้อไว้ถึง 1.9 ล้านตันด้วยการส่งออกไปต่างประเทศทันตามกำหนดระยะเวลาหรือไม่

โดยก่อนหน้าที่นางพรทิวาจะตัดสินใจยกเลิกการขายข้าวลอตนี้ บริษัทเอ็มที เซ็นเตอร์เทรด โดยมิสเตอร์เฉิน หรือนายจุ้งเชียง เฉิน กรรมการผู้จัดการบริษัท ได้ดำเนินการเจรจากับกระทรวงพาณิชย์มาโดยตลอด ไม่ว่าจะเป็นการขอขยายระยะเวลาการรับมอบข้าว การวางค้ำประกันเป็นรายโกดัง ไปจนกระทั่งถึงการขอเปลี่ยนตัวผู้ลงนามในสัญญาซื้อขายข้าว ท่ามกลางการถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก

ขณะที่นายไตรรงค์ สุวรรณคีรี รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะผู้อนุมัติให้ขายข้าวให้กับบริษัทเอ็มที เซ็นเตอร์เทรด เมื่อเกิดกรณีอื้อฉาวขึ้น ก็ได้ออกมาให้สัมภาษณ์ว่า การดำเนินการทั้งหมดเกิดจากการพิจารณาของกระทรวงพาณิชย์ ตนเองเพียงแต่ให้ความเห็นชอบตามที่กระทรวงเสนอมาเท่านั้น จนนำมาสู่การตัดสินใจยกเลิกการซื้อขายข้าวครั้งนี้ในที่สุด แต่ผู้ส่งออกข้าวก็จะจับตามองการเสนอซื้อข้าวในสต๊อกรัฐบาลครั้งต่อไปว่า บริษัทเอ็มที เซ็นเตอร์เทรด จะเข้ามาเสนอออร์เดอร์เพื่อขอซื้อข้าวอีกหรือไม่ และทางคณะทำงานดำเนินการระบายข้าวสารจะดำเนินการอย่างไร

ส่วนการจำหน่ายมันเส้นในสต๊อกรัฐบาลให้กับบริษัท Well Bring ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจจีน จำนวน 350,000 ตัน ในราคา 5,500 บาท/ตัน จากจำนวนมันเส้นในสต๊อกรัฐที่มีทั้งหมด 1 ล้านตัน โดยล่าสุดบริษัท Well Bring ได้ขอยกเลิกสัญญาซื้อขายมันเส้นลอตนี้โดยอ้างปัญหาคุณภาพสินค้านั้น "กระทรวงพาณิชย์จะดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริงดังกล่าว หากพบว่ามันเส้นไม่ได้คุณภาพหรือสินค้าสูญหาย ไม่เป็นไปตามจำนวนที่รับฝาก เจ้าของคลังคู่สัญญาขององค์การคลังสินค้า (อคส.) จะต้องรับผิดชอบตามสัญญา" นางพรทิวากล่าว

ที่มา ประชาชาติธุรกิจ