นายสุเมธ เหล่าโมราพร ประธานผู้บริหารฝ่ายปฏิบัติการ บริษัท ซี.พี.อินเตอร์เทรด จำกัด ผู้จำหน่ายข้าวสารในประเทศรายใหญ่ภายใต้แบรนด์ "ตราฉัตร" และส่งออก 1ใน 5 ผู้ส่งออกรายใหญ่ของประเทศ ให้สัมภาษณ์ "ฐานเศรษฐกิจ" เกี่ยวกับแนวโน้มสถานการณ์ราคาข้าวว่าไตรมาสที่2 ต่อไตรมาส3 (มิถุนายน-สิงหาคม) จะปรับตัวในทิศทางที่สูงขึ้น เนื่องจากราคาข้าวขาลงที่เกิดขึ้นตั้งแต่ไตรมาสที่2 จนถึงขณะนี้น่าจะลงถึงจุดต่ำสุดแล้ว
 
โดยราคาข้าวไทยในตลาดโลกที่ลดลงอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปลายไตรมาส1 เพราะผู้ซื้อชะลอดูว่าโครงการประกันรายได้ ซึ่งเป็นนโยบายแทรกแซงราคาข้าวรูปแบบใหม่ของรัฐบาลจะมีผลต่อทิศทางราคาข้าวไทยในตลาดโลกอย่างไร รูปแบบของโครงการประกันรายได้ที่ใช้วิธีกำหนดราคาอ้างอิงตลาดและจ่ายเงินชดเชยให้เกษตรกรโดยเงินชดเชยคำนวณจากราคาประกันรายได้หักด้วยราคาอ้างอิงตลาดในแต่ละช่วงที่กำหนด ซึ่งการประกันรายได้ไม่มีการดึงซัพพลายข้าวออกจากท้องตลาด จึงทำให้ผู้ซื้อมองว่าซัพพลายออกมามากราคาก็ต้องลง
 
"การชะลอซื้อของผู้ซื้อมีหลายสาเหตุ แต่โครงการประกันรายได้เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ราคาข้าวไทยในตลาดโลกตกต่ำลงและเป็นสาเหตุสำคัญด้วย ประเทศไทยเป็นผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่ของโลกนโยบายต่างๆ เกี่ยวกับข้าวที่ประเทศไทยประกาศออกไป ผู้ซื้อเขาติดตามตลอดเวลา และเป็นเรื่องที่ไม่น่าเกิดขึ้นข้าวขาวจากตันละเกือบ 1,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ปี 2551 ลดลงเหลือตันละกว่า 300 ดอลลาร์สหรัฐฯ (ข้าวเปลือกตันละประมาณ 7,500 บาท)"นายสุเมธ กล่าวและว่า

ราคาข้าวเปลือกในประเทศที่ลงมาอยู่ที่ตันละ 7,500 บาท ราคาตลาดอ้างอิงใกล้เคียงกัน รัฐบาลจ่ายเงินชดเชยให้กับเกษตรกรตันละประมาณ 2,500 บาท เท่ากับว่าต้นทุนข้าวสารที่จะส่งออกไปต่างประเทศคือข้าวเปลือกที่ตันละ 7,500 บาท ไม่ใช่ตันละ 10,000 บาท จึงไม่ต่างจากรัฐบาลทำการอุดหนุนทั้งชาวนาและผู้ส่งออกไปพร้อมๆกัน ซึ่งมีความสุ่มเสี่ยงต่อการถูกฟ้องร้องในเวทีองค์การการค้าโลก (ดับบลิวทีโอ) เป็นอย่างมาก  

นายสุเมธ กล่าวว่า เกือบทุกประเทศใช้โครงการประกันรายได้ ดูแลเกษตรกรที่เป็นชาวนาไม่ว่าจะเป็นสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจ แต่เขาจะมีกลไกตลาดคือตลาดสินค้าเกษตรล่วงหน้า ทำหน้าที่แทรกแซงตลาดหากเกิดภาวะราคาตกต่ำจะมีนักลงทุนเข้าไปช้อนซื้อ แต่เนื่องจากตลาดสินค้าเกษตรล่วงหน้าของไทยสำหรับสินค้าข้าวยังไม่แข็งแรง หน่วยงานที่จะช่วยแทรกแซงต้องเป็นรัฐบาล เพราะฉะนั้นการที่รัฐบาลดำเนินโครงการประกันรายได้ เมื่อเกิดภาวะราคาตกต่ำรัฐบาลต้องเข้าไปแทรกแซงในราคาที่สูงกว่าท้องตลาด ซึ่งปัจจุบันรัฐบาลแทรกแซงอยู่แต่แทรกแซงในราคาตลาดจึงไม่ทำให้ราคาข้าวไทยสูงขึ้นแต่อย่างใด หรือสูงขึ้นเล็กน้อยตามดีมานด์และซัพพลายเพราะช่วงนี้ผลผลิตข้าวออกน้อย ราคาแทรกแซงที่เหมาะสมจึงน่าจะอยู่ที่ตันละ 10,000 บาท (ข้าวเปลือก) โดยรัฐบาลจะใช้เงินจำนวนไม่มากเมื่อเข้าไปแทรกแซงซื้อแล้วกลไกตลาดจะทำงานโรงสีจะรับซื้อในราคาที่สูงตาม หลังจากนั้นรัฐบาลหยุดแทรกแซงได้ ในที่สุดราคาส่งออกข้าวไทยจะขยับขึ้นตาม
 
ประธานผู้บริหารฝ่ายปฏิบัติการ บริษัท ซี.พี.อินเตอร์เทรด จำกัด กล่าวเพิ่มเติมถึงแนวโน้มราคาข้าวที่มองว่าไม่เกินไตรมาส3 จะปรับตัวสูงขึ้นว่าเพราะประเทศผู้ผลิตและส่งออกข้าวหลายประเทศปริมาณการส่งออกน่าจะชะลอตัวลง กล่าวคือพม่าที่คาดว่าจะส่งออกปริมาณมากคงไม่มากแล้ว เนื่องจากพม่าหวั่นเกิดปัญหาเงินเฟ้อในประเทศประกอบกับใกล้เวลาเลือกตั้ง ส่วนอินเดียยังมีความหวั่นวิตกเกี่ยวกับฤดูมรสุม จีนมีปัญหาราคาธัญพืชสูงขึ้น รวมถึงราคาข้าวเปลือก และพื้นที่ภาคใต้ประสบปัญหาน้ำท่วมผลผลิตธัญพืชได้รับความเสียหาย
 
อย่างไรก็ดีโครงการประกันรายได้ หรือการแทรกแซงราคาเป็นมาตรการแก้ปัญหาราคาข้าวตกต่ำระยะสั้น รัฐบาลมีความจำเป็นต้องแก้ปัญหาระยะยาว โดยเขาเสนอว่าการจัดตั้ง "กองทุน" เพื่อช่วยเหลือชาวนาซึ่งมีการพูดกันมานานแต่ถึงขณะนี้ยังไม่มีกองทุนช่วยเหลือชาวนาเกิดขึ้น เม็ดเงินเพื่อตั้งกองทุนชาวนาสามารถดึงจากภาษีมูลค่าเพิ่ม (แวต)ออกมาประมาณ 0.5% เพราะกองทุนนี้หากนำมาช่วยเหลือชาวนาให้มีฐานะที่ดีขึ้น กำลังซื้อของชาวนาจะนำไปจับจ่ายใช้สอยสินค้าทำให้เศรษฐกิจหมุนเวียนดีขึ้น
 
นอกจากนี้การสร้างไซโลเก็บข้าวเปลือกมีความจำเป็นมากกว่าไซโลเก็บข้าวสารโดยอาจจะให้เอกชนเป็นคนสร้างแต่ต้องดำเนินการอย่างโปร่งใส เพราะข้าวเปลือกที่จัดเก็บไว้ในไซโลจะมีคุณภาพและขายได้ราคาสูง มีตลาดรองรับกว้างกว่าข้าวสารเพราะสามารถป้อนโรงสีข้าวนึ่งได้อีกทางหนึ่งด้วย

ที่มา ฐานเศรษฐกิจ