นโยบายรับจำนำข้าวขาวตันละ 15,000 บาท ข้าวหอมมะลิตันละ 20,000 บาทของพรรคเพื่อไทย ได้ส่งผลกระทบต้นทุนการผลิตของผู้ประกอบการข้าวถุงและร้านค้าข้าวตักทั่วประเทศ โดยสมาคมผู้ประกอบการข้าวถุงไทยได้ออกมาเคลื่อนไหวเตือนรัฐบาลชุดใหม่ หากยังดึงดันที่จะกำหนดราคารับจำนำข้างต้น ผู้ประกอบการข้าวถุง"จำเป็น" ต้องขอปรับขึ้นราคา หลังจากสต๊อกข้าวเก่าหมดลงในอีก 2 เดือนข้างหน้า ส่งผลให้กรมการค้าภายในต้องเรียกประชุมทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทันที

โรงสีชี้แจง "ไม่ได้กักตุน"

นางวัชรี วิมุกตานนท์ อธิบดีกรมการค้าภายใน เปิดเผยว่า การประเมินสถานการณ์ราคาข้าวภายในประเทศ ภายหลังจากเกิดกระแสข่าวข้าวบรรจุถุง (ขนาด 10 ก.ก.) จะปรับขึ้นราคาและมีแนวโน้มจะขาดตลาด เบื้องต้นทางสมาคมโรงสีข้าวไทยได้ชี้แจงราคาข้าวสารในท้องตลาดขณะนี้ได้ปรับตัวขึ้นไปแล้วกระสอบละ 200 บาท (ตันละ 2,000 บาท) เมื่อเทียบกับราคาข้าวย้อนหลังไป 3-6 เดือนที่ผ่านมาจากสาเหตุ 2 ประการคือ

1) ผลผลิตข้าวภายในประเทศ (นาปรัง) อยู่ในช่วงปลายฤดูมีข้าวใหม่ออกสู่ตลาดน้อยลง 2) ใน 7 เดือนแรกประเทศไทยสามารถส่งออกข้าวได้ถึง 7 ล้านตันหรือเฉลี่ยเดือนละ 1 ล้านตัน จัดเป็นการส่งออกข้าวที่มากกว่าปกติที่จะส่งออกเฉลี่ยเดือนละ 600,000-700,000 ตันเท่านั้น ซึ่งสะท้อนความต้องการของตลาดมีมากขึ้น ทำให้ราคาข้าวภายในประเทศปรับตัวสูงขึ้น

ส่วนการที่ข้าวถุงมีแนวโน้มที่จะปรับขึ้นราคานั้น สมาคมโรงสีข้าวไทยยืนยันว่า โรงสีไม่ได้โก่งราคาขายข้าวให้กับ ผู้ประกอบการข้าวถุง ราคาข้าวเป็นไปตามกลไกการตลาด พร้อมกับตั้งข้อสังเกตถึงช่องทางการจำหน่ายข้าวถุงปัจจุบันที่ต้องผ่านโมเดิร์นเทรดนั้น มีการตั้งราคาขาย บวกกำไรเพิ่มขึ้นถึง 18-20% ซึ่งถือเป็น "การบวกกำไรเกินควรใช่หรือไม่" พร้อมกับเสนอให้กรมการค้าภายในเข้าไปตรวจสอบข้อเท็จจริงในกรณีนี้ และไม่มีความจำเป็นที่กรมการค้าภายในจะเข้าไปตรวจสอบสต๊อกข้าวเปลือกของโรงสีข้าวทั่วประเทศในช่วงนี้

โยนโมเดิร์นเทรดตัวการทำราคา

"การประชุมสถานการณ์ข้าวครั้งนี้ได้ข้อยุติว่า ข้าวมีปริมาณเพียงพอที่จะใช้บริโภคในประเทศ จึงไม่จำเป็นต้องปรับราคาข้าวสารบรรจุถุง ประกอบกับช่วง 2-3 สัปดาห์หน้าข้าวนาปรังจะออกสู่ตลาดอีก 2-3 ล้านตัน ดังนั้นกรมการค้าภายในจะไปเจรจากับโมเดิร์นเทรดเพื่อลดค่าใช้จ่ายในการวางจำหน่ายข้าวถุงบนเชลฟ์ และจะไม่เข้าไปตรวจสต๊อกข้าวของโรงสี เพราะโรงสียืนยันว่าไม่กักตุน อีกทั้งยังรับซื้อข้าวทั้ง 2 ชนิดในราคาที่เหมาะสมคือ ข้าวเปลือกตันละ 9,800 บาท ข้าวสารตันละ 15,000 บาท พร้อมกันนี้ยังขอให้โรงสี ผู้ผลิตข้าวสาร ผู้จำหน่ายข้าวบรรจุถุง เร่งเพิ่มกำลังการผลิตเพื่อเพิ่มซัพพลายข้าวถุงออกสู่ตลาดมากขึ้น" นางวัชรีกล่าว

สอดคล้องกับนายบรรจง ตั้งจิตรวัฒนกุล อุปนายกสมาคมโรงสีข้าวไทย ที่ยืนยันว่าโรงสีข้าวซื้อขายข้าวตามราคาในท้องตลาด ไม่มีการกักตุน แต่การที่ข้าวถุงมีแนวโน้มปรับขึ้นราคานั้น เป็นเพราะกลุ่มโมเดิร์นเทรดบวกกำไรเพิ่มสูงสุด 9-10% ต่อถุง "ถือว่าผู้บริโภคต้องซื้อข้าวถุงในห้างสูงกว่าราคาท้องตลาด สมาคมต้องการให้กรมการค้าภายในเข้าไปดูแล ขอความร่วมมือลดค่าใช้จ่ายการวางจำหน่ายข้าวถุงในห้างลง"

ผู้สื่อข่าว "ประชาชาติธุรกิจ" ได้สำรวจตลาดข้าวถุงในห้างโมเดิร์นเทรดและพบว่า บางห้างสินค้าเริ่มหมดสต๊อก ซึ่งเป็นปัญหาซ้ำรอยเหมือนขนาดแคลนน้ำมันปาลมŒ เชˆน เทสโก้ โลตัส สาขาพงษ์เพชร ที่อยู่ระหว่างการจัดรายการส่งเสริมการขาย "โรลแบ็ค" มีข้าวถุงหลาย ๆ ยี่ห้อ ทั้งที่ร่วมรายการและไม่ได้ร่วมรายการ ปรากฏไม่มีสินค้าวางจำหน่ายบนเชลฟ์ ซึ่งห้างได้ติดป้ายไว้ว่า "ขออภัยสินค้าหมดจากสต๊อกชั่วคราว" อาทิ ข้าวอิ่มทิพกินรี 5 ก.ก. ที่ติดป้ายสินค้าหมดมาตั้งแต่วันที่ 11 กรกฎาคม, ข้าวบัวทิพข้าวขาวตาแห้ง 5 ก.ก.-ข้าวขาว 15% พนมรุ้ง 5 ก.ก.-ข้าวขาวมาบุญครอง 15% ขนาดบรรจุ 5 ก.ก. ติดป้ายสินค้าหมดมาตั้งแต่วันที่ 18 กรกฎาคม ส่วนข้าวถุงที่จัดโปรโมชั่นขนาด 5 ก.ก.ที่มีการลดราคามากเป็นพิเศษ ปรากฏว่าไม่มีสินค้าเหลือบนเชลฟ์เช่นกัน

และที่บิ๊กซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์หลายสาขาก็เริ่มขาดแคลนข้าวถุง โดยบิ๊กซีสาขาวงศ์สว่างมีข้าวถุงหลายยี่ห้อที่จัดโปรโมชั่นลดราคา อาทิ ข้าวมาบุญครองหอมมะลิ 100% ใหม่ ราคา 188 บาท จาก 230 บาท, ข้าวบิ๊กซีข้าวขาวเสาไห้ 100% 94 บาท จาก 190 บาท เป็นต้น แต่จำกัดการซื้อได้ครอบครัวละ 6 ชิ้น/วัน สำหรับข้าวถุงบางยี่ห้อ เช่น ข้าวมาบุญครองคัดพิเศษ 15% ราคา 178 บาท จาก 210 บาท ข้าวแสนดีข้าวขาวคัดพิเศษ 100% ราคา 93 บาท จาก 109 บาท

ลามข้าวตักเดือดร้อนทุกหย่อมหญ้า

นอกจากนี้ สถานการณ์ข้าวขาดจะนำไปสู่การปรับขึ้นราคายังลามไปถึงร้านขายข้าวสารหรือที่เรียกว่า "ข้าวตัก" ในตลาดสดทั่วไปแล้ว จากการสำรวจร้านขายข้าวสารในตลาดประชานิเวศน์ 1 พบว่า ยังขายสต๊อกเก่าและขายข้าวในราคาเดิมอยู่ แต่เจ้าของร้านได้ชี้แจงว่า สต๊อกข้าวราคาเดิมกำลังจะหมดลงภายใน 1-2 วันนี้ และทางร้านเตรียมจะปรับขึ้นราคาข้าวอีกกิโลกรัมละ 1-2 บาท อาทิ ข้าวหอมมะลิ จาก 38 บาท เพิ่มเป็น 40 บาท/ก.ก., ข้าวขาวเสาไห้ จาก 30 บาท เพิ่มเป็น 32 บาท/ก.ก. เป็นต้น

"ร้านขายข้าวในตลาดสดทั่วไปจะรับข้าวมาจากยี่ปั๊ว/ซาปั๊วที่ซื้อข้าวจากหยงมาอีกต่อหนึ่ง เมื่อข้าวจากต้นทางขึ้นราคา เราก็จำเป็นต้องปรับราคาขึ้น ที่ผ่านมาข้าวบางรายการได้ปรับราคาขึ้นไปแล้ว อาทิ ข้าวหอมมะลิ 100% ขนาด 49 ก.ก. จากราคา 1,600 บาท เพิ่มเป็น 1,650 บาท ข้าวหอมใหม่ จากราคา 1,500 บาท ขึ้นเป็น 1,550 บาท ส่วนข้าวถุงขนาด 5 ก.ก.ที่วางจำหน่ายในร้าน มีแผนจะปรับราคาขึ้นถุงละประมาณ 10 บาท"

สำรวจข้าวถุงขาดแคลนหนัก

ผู้สื่อข่าว "ประชาชาติธุรกิจ" ได้สอบถามไปยังผู้บริหารเทสโก้ โลตัส นายคริส บุช ประธานกรรมการบริหาร กับนายกุฏธาร นาควิโรจน์ ผู้อำนวยการฝ่ายองค์กรสัมพันธ์ บิ๊กซี ซูเปอร์มาร์เก็ต ยังคงยืนยันตรงกันว่า ห้างทั้ง 2 ยังมีข้าวถุงวางจำหน่ายตามปกติ และห้างไม่มีนโยบายปรับขึ้นราคาข้าวถุง

"ปกติเทสโก้ฯจะสต๊อกข้าวถุงไว้จำหน่ายประมาณ 2 สัปดาห์ เมื่อถึงกำหนด ซัพพลายเออร์ก็จะมาส่งสินค้าให้ และตอนนี้ก็ยังไม่มีปัญหาแต่อย่างใด" นายคริสกล่าว ขณะที่นายกุฏธารกล่าวถึงการขึ้นป้ายจำกัดการซื้อข้าวถุงครอบครัวละ 6 ชิ้น ก็เพื่อให้มีการกระจายสินค้าเป็นไปอย่างทั่วถึง

ข้าวคนรวย "หอมมะลิ" ขึ้น 15 บ.

ล่าสุด นายสมเกียรติ มรรคยาธร นายกสมาคมผู้ประกอบการข้าวถุงไทย กล่าวว่า ขณะนี้ผู้ประกอบการยังคงจำหน่ายข้าวขาวบรรจุถุง 5 ก.ก.ได้ในราคาเดิม แต่จะเกิดปัญหาในส่วนของข้าวหอมมะลิ อาจจะต้องปรับราคาขึ้น 10-15 บาท/ถุง เพราะต้นทุนข้าวหอมมะลิที่มาจากโรงสีถูกปรับราคาสูงขึ้น

"สถานการณ์ขณะนี้กรมการค้าภายในยังไม่มีความจำเป็นที่จะต้องเข้ามาควบคุมราคาจำหน่ายปลีกข้าวถุง เพราะตลาดมีการแข่งขันสมบูรณ์ ประกอบกับสต๊อกข้าวของผู้ประกอบการยังเหลืออยู่ 1-2 เดือน การที่ข้าวหอมมะลิจะปรับขึ้นราคาไปบ้างก็ไม่น่ากังวลนัก เพราะลูกค้าส่วนใหญ่ที่กินข้าวหอมมะลิมีกำลังซื้อสูงอยู่แล้ว

ส่วนประเด็นที่กรมการค้าภายใน จะไปหารือกับโมเดิร์นเทรดในเรื่องราคาจำหน่ายปลีก ถ้าสำเร็จก็นับว่าเป็นผลดี แต่ที่ผ่านมากรมก็ไม่เคยหารือกับใครสำเร็จมาก่อน ความจริงกรมการค้าภายในควรเข้ามาควบคุมราคาจำหน่ายข้าวของโรงสีให้สมเหตุสมผล หากยังปล่อยให้เป็นเช่นนี้ก็ไม่น่าจะแน่ใจว่าอนาคตจะเกิดอะไรขึ้น ผมไม่อยากพูดว่า ข้าวถุงจะขาดตลาด แต่ก็คงมีบางรายแบกรับต้นทุนไม่ได้ จำเป็นต้องหยุดการผลิตไป" นายสมเกียรติกล่าว

สอดคล้องกับนายสุเมธ เหล่าโมฬาพร กรรมการผู้จัดการ บริษัท ซี.พี.อินเตอร์เทรด จำกัด 1 ในผู้ประกอบการข้าวถุงรายใหญ่เครือเจริญโภคภัณฑ์ (CP) ผู้จำหน่ายข้าวตราฉัตร ยอมรับว่าตอนนี้บริษัทมีสต๊อกข้าวที่จะนำมาผลิตข้าวถุงอยู่อีก 2 เดือน หากรัฐบาลนำนโยบายรับจำนำมาใช้ในราคา 15,000 บาท/ตัน ส่วนข้าวหอมมะลิพุ่งขึ้นถึง 20,000 บาท/ตัน ตลาดข้าวโดยรวมในประเทศจำเป็นต้องพิจารณาราคาใหม่

ที่มา ประชาชาติธุรกิจ