นายชูเกียรติ  โอภาสวงศ์ นายกกิตติมศักดิ์ สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เปิดเผยกับ "ฐานเศรษฐกิจ" ว่า ขณะนี้ตลาดข้าวหอมมะลิในฮ่องกง ซึ่งเป็นตลาดส่งออกข้าวหอมมะลิไทยอันดับหนึ่งในเอเชียกำลังตกที่นั่งลำบาก เนื่องจากมีข้าวหอมราคาถูกจากเวียดนามเข้าไปแข่งขันมากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งราคามีความแตกต่างกันค่อนข้างมาก  ยิ่งล่าสุดเวียดนามปรับลดค่าเงินด่องลงอีกราคายิ่งแตกต่างกันมากขึ้น  โดยเวลานี้ราคาข้าวหอมมะลิไทยส่งออกไปฮ่องกงเฉลี่ยที่  950 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อตัน ส่วนข้าวหอมเวียดนามเฉลี่ยที่ 660 ดอลลาร์สหรัฐฯ (ก่อนปรับลดค่าเงินด่องครั้งล่าสุดราคาเฉลี่ยที่ 700 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อตัน)
 
จากราคาข้าวหอมมะลิไทยและข้าวหอมเวียดนามที่แตกต่างกันประมาณ 300 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อตันหรือประมาณ 9,000 บาทต่อตัน (คำนวณที่ 30 บาท/ดอลลาร์สหรัฐฯ) ทำให้ส่วนแบ่งตลาดข้าวหอมมะลิไทยในฮ่องกงเริ่มลดลงอย่างน่าใจหาย โดยในเดือนมกราคมของปีนี้ ส่วนแบ่งตลาดไทยลดลงเหลือ 52% ขณะที่ข้าวเวียดนามเพิ่มขึ้นเป็น 25% จากในช่วง 2 ปีที่ผ่านมาข้าวหอมมะลิไทยที่เคยครองส่วนแบ่งตลาดในฮ่องกงสัดส่วนกว่า 90% ได้ลดลงเหลือ 70% (ปี 2553 ไทยส่งออกข้าวหอมมะลิไปฮ่องกงประมาณ 2.2 แสนตันจากอดีตเคยส่งประมาณปีละ 3 แสนตัน) ส่วนข้าวหอมเวียดนามจากส่วนแบ่งตลาด 0.5% เพิ่มขึ้นเป็น 18.5%
 
"ผู้บริโภคชาวฮ่องกงหันไปบริโภคข้าวหอมเวียดนามเพิ่มขึ้นเพราะราคาถูกกว่าข้าวหอมมะลิไทยค่อนข้างมาก อีกทั้งยังมีความสับสนระหว่างข้าวหอมมะลิกับข้าวหอมปทุมธานีถึงความแตกต่าง ปัจจุบันตลาดข้าวหอมในฮ่องกงมี 2 ตลาดคือตลาดขายปลีกข้าวถุงตามซูเปอร์มาร์เก็ต กับตลาดขายส่งตามร้านอาหารและภัตตาคาร ซึ่งตลาดหลังนี้ใหญ่กว่าตลาดแรก 30-40% ในส่วนนี้เรายังรักษาส่วนแบ่งตลาดไว้ได้ แต่ในตลาดค้าปลีกหรือในตลาดล่างเราถูกเวียดนามแย่งส่วนแบ่งไปค่อนข้างมาก"
 
ด้านนายเจริญ  เหล่าธรรมทัศน์  อุปนายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า นอกจากข้าวหอมเวียดนามแล้ว ยังมีข้าวหอมจากกัมพูชาเข้าไปทำตลาดฮ่องกงได้เพิ่มขึ้น โดยข้าวหอม(เนียงมะลิ)ของกัมพูชามีคุณสมบัติทางกายภาพเป็นข้าวเมล็ดยาว และมีกลิ่นหอมคล้ายกับข้าวหอมมะลิไทยล่าสุดราคาข้าวหอมกัมพูชาเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 800 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อตัน

ขณะที่นายยรรยง  พวงราช ปลัดกระทรวงพาณิชย์ กล่าวว่า กระทรวงพาณิชย์ และสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยได้หารือกับ 3 สมาคมค้าข้าวของฮ่องกง ประกอบด้วย สมาคมผู้ค้าข้าวฮ่องกง สมาคมผู้จัดส่งข้าวฮ่องกง และสมาคมผู้นำเข้าและส่งออกข้าวฮ่องกง ในการผนึกกำลังจัดทำแผนการตลาดเพื่อรักษาเป้าหมายการส่งออกข้าวไทยไปฮ่องกงในประมาณ 3 แสนตัน มูลค่า 300 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 9,000 ล้านบาท
 
โดยกิจกรรมหลักๆ ที่จะดำเนินการ อาทิ การโฆษณาประชาสัมพันธ์ข้าวหอมมะลิไทยผ่านสื่อต่างๆ เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจความแตกต่างข้าวหอมมะลิไทยกับข้าวชนิดอื่น การจัดนิทรรศการอาหารไทย การปรุงอาหารเพื่อรับประทานกับข้าวหอมมะลิไทยตามซูเปอร์มาร์เก็ตต่างๆ  การแจกตัวอย่างข้าวหอมมะลิเพื่อให้ไปทดลองหุงรับประทานที่บ้าน เป็นต้น นอกจากนี้จะได้เร่งปรับปรุงมาตรฐานข้าวหอมมะลิไทยให้มีหลายมาตรฐานเพื่อสร้างทางเลือกแห่ผู้บริโภคให้มากขึ้น
 
อนึ่ง ฮ่องกงนำเข้าข้าวปีละประมาณ 3.5 แสนตัน แหล่งนำเข้าสำคัญได้แก่ ไทย จีน ออสเตรเลีย แต่ปัจจุบันฮ่องกงมีการนำเข้าข้าวจากเวียดนามและกัมพูชาเพิ่มขึ้น

ที่มา ฐานเศรษฐกิจ