ุ
ตามที่กระทรวงพาณิชย์กำหนดมาตรฐานข้าวหอมมะลิไทย (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2556 มีผลตั้งแต่ 9 ธันวาคม 2556 แบ่งเป็น 2 ชั้น คือ ข้าวหอมมะลิไทย (THAI HOM MALI RICE) ต้องมีข้าวหอมมะลิไทยไม่น้อยกว่า 92% และข้าวหอมมะลิไทยชนิดพิเศษ (Prime Quality Thai Hom Mali Rice) ต้องมีข้าวหอมมะลิไทยไม่น้อยกว่า 98% มาอีกระดับหนึ่ง จากเดิมที่มีเพียงมาตรฐาน 92% ชนิดเดียว พร้อมกำหนดแนวปฏิบัติใหม่ให้ผู้ส่งออกปรับการแจ้งรายละเอียดในหีบห่อด้วย

ร.ต.ท.เจริญ เหล่าธรรมทัศน์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เปิดเผยว่า สมาคมได้มีหนังสือถึงกรมการค้าต่างประเทศ (คต.) เพื่อขอให้ชะลอการบังคับใช้มาตรฐานข้าวหอมมะลิฉบับใหม่ไว้ก่อน เพราะผู้ซื้ออ้างมาตรฐานใหม่มากดราคารับซื้อข้าวหอมมะลิของไทยลง โดยกล่าวหาว่าผู้ส่งออกไทยหลอกลวง ส่งข้าวหอมมะลิ 92% ไปแอบอ้างว่าเป็นข้าวเกรดพรีเมี่ยม และจะซื้อข้าวหอม 98% เมื่อไม่ได้ก็กดราคาข้าวหอมมะลิ 92% จากที่เคยขายได้ในระดับราคาตันละ 1,100-1,200 เหรียญสหรัฐก็ปรับลดลง ฉะนั้น มาตรฐานนี้ส่งผลกระทบต่อผู้ส่งออกข้าวหอมมะลิทั้งระบบ เพราะยอดการผลิตข้าวหอมมะลิความบริสุทธิ์ 98% อาจจะมีเพียง 1-2% ของผลผลิตข้าวหอมมะลิในแต่ละปีที่มีปริมาณ 7-8 แสนตัน

"กรมไม่รับฟังเหตุผลของผู้ส่งออกที่ไม่เห็นด้วยแต่แรกว่า มาตรฐานสูงอย่างนี้ไม่ใช่สิ่งยืนยันว่าข้าวหอมมะลิที่บริสุทธิ์ 98% จะเป็นเกรดพรีเมี่ยม เพราะข้าวหอมมะลิที่ดีดูจากองค์ประกอบหลายอย่าง เช่น ความนุ่ม และความหอม เช่น ข้าวหอมมะลิอุบล 92% อาจจะดีกว่าข้าวหอมมะลิ 98% ในพื้นที่อื่น และที่สำคัญการตรวจสอบมาตรฐานความบริสุทธิ์จะมีการบวกลบความผิดพลาด 4% อยู่แล้ว"

แหล่งข่าวจากวงการค้าข้าวกล่าวว่า แม้ว่ายอดการส่งออกข้าวหอมมะลิในช่วง 3 เดือนแรก (ม.ค.-มี.ค.) 2557 มีปริมาณ 506,488 ตัน เพิ่มขึ้น 4.8% จากช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีปริมาณ 483,100 ตัน แต่ราคาส่งออกข้าวหอมมะลิ ชั้น 1 เกรด A เฉลี่ยลดลงเหลือตันละ 1,022 เหรียญสหรัฐ จากราคาเฉลี่ยในเดือนเมษายนของปีก่อนที่ราคา 1,245 เหรียญสหรัฐ โดยข้าวต้องได้มาตรฐาน 98% แต่ถ้าได้ 92% จะเหลือราคาเพียงตันละ 800-900 เหรียญสหรัฐ

นายมานัส กิจประเสริฐ นายกสมาคมโรงสีข้าวไทย เปิดเผย "ประชาชาติธุรกิจ" ว่า สมาคมได้ทำหนังสือถึงอธิบดีกรมการค้าภายใน ขอให้ปรับปรุงประกาศสำนักงานคณะกรรมการกลางว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ เรื่องการควบคุมการขนย้ายข้าวเปลือก ข้าวสารแจ้งปริมาณ สถานที่เก็บ และจัดทำบัญชีสต๊อกข้าวปี 2555 เพื่อให้ควบคุมเฉพาะพื้นที่อำเภอที่ติดชายแดนเท่านั้น จากเดิมที่ประกาศนี้จะควบคุมการขนย้ายข้าวในจังหวัดชายแดน 24 จังหวัด ที่มีปริมาณตั้งแต่ 5 ตันขึ้นไป/รถบรรทุก 1 คัน จะต้องมีการขออนุญาตเคลื่อนย้ายจากอธิบดีกรมการค้าภายใน หรือบุคคลที่ได้รับมอบหมาย หรือจากผู้ว่าราชการจังหวัดในพื้นที่ต้นทางที่จะมีการเคลื่อนย้าย

สาเหตุที่ต้องขอให้ปรับปรุงประกาศ เพราะเจตนาของประกาศดังกล่าวต้องการป้องกันไม่ให้นำข้าวจากประเทศเพื่อนบ้านลักลอบเข้ามาสวมสิทธิ์ในโครงการรับจำนำที่มีราคาสูงกว่าราคาข้าวเพื่อนบ้าน แต่ขณะนี้โครงการรับจำนำข้าวได้สิ้นสุดไปแล้ว ดังนั้น กระทรวงควรปรับปรุงประกาศ เพื่ออำนวยความสะดวกให้

การค้าขายข้าวได้ตามปกติอย่างเสรี อีกทั้งระบบการขออนุญาตนั้นยังให้ขออนุญาตได้เฉพาะวันและเวลาราชการ ถือเป็นการจำกัดการทำการค้า

นอกจากนี้ ควรปรับปรุงหลักเกณฑ์ที่กำหนดให้ต้องมีฉลากบนกระสอบข้าวเป็นภาษาไทยเท่านั้น เพราะปกติโรงสีจะรับจ้างสีให้กับผู้ส่งออก โดยใช้กระสอบตามที่ผู้ส่งออกพิมพ์มา เช่น ส่งออกไปตลาดจีนก็ใช้ภาษาจีน ไม่มีภาษาไทย กรณีนี้เคยเป็นปัญหาจนทำให้โรงสีใน จ.อุบลราชธานีที่รับผลิตให้ผู้ส่งออกข้าวหอมมะลิรายหนึ่งถูกจับ เพราะใช้กระสอบที่มีภาษาจีน

"สมาชิกหลายสิบรายที่ประสบปัญหาได้ร้องมายังสมาคมให้เป็นตัวกลางประสานกับกรม การปรับปรุงประกาศนี้จะช่วยลดอุปสรรคในทางการค้า ทำให้ผู้ซื้อผู้ขายขนย้ายข้าวได้สะดวกขึ้น หากจะคุมก็ควรคุมเฉพาะพื้นที่จังหวัดชายแดน หากยกเลิกไปเชื่อว่าจะมีการซื้อข้าวเปลือกมากขึ้น และน่าจะช่วยให้ระดับราคาข้าวในตลาดเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม ขณะนี้กังวลว่าในช่วงนี้อาจไม่สามารถประชุมคณะกรรมการแข่งขันทางการค้าเพื่อพิจารณาเรื่องดังกล่าวได้ เพราะต้องมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์เป็นประธาน" นายมานัสกล่าว

ที่มา ประชาชาติธุรกิจออนไลน์